KHI ĐÀN CHIM LẠI VỀ

  

Truyện ngắn của Hồ Ngọc Vinh

Dũng mở cánh cửa tủ lấy khẩu súng săn ra ngắm nghía. Khẩu súng này Dũng mua cách đây hơn hai mươi năm, nó đã từng mang lại cho anh bao niềm cảm khoái, thỏa mãn sự đam mê súng và những cuộc đi săn. Báng súng càng ngày càng bóng. Những vân gỗ màu xám vằn vèo, vằn vèo chìm dưới lớp va ni và lớp chất dẻo bảo quản trông thật đẹp. Nòng súng dài, ánh thép xanh sáng lạnh. Dũng đưa súng lên, hướng nòng súng ra ngoài ngắm rồi chúc mũi súng xuống đất, mở nắp nòng súng. Ổ đạn sạch sẽ. Mặc dù vậy anh vẫn cầm tấm giẻ mềm lau đi lau lại ổ lắp đạn, nòng và báng súng.

Tôi hỏi:-Sao? Giờ nổi hứng à? Đã lâu không thấy cậu đi săn.

Dũng: Ừ! Mình đã để khẩu súng nàyớ trong tủ nhiều năm nay rồi. Không phải vì đã mất đi đam mê đi săn. Nhưng chim chóc giờ quá ít. Ngày trước tớ với cậu vác súng đi một vòng quanh làng về là được một xâu chim đủ loại. Chào mào, sẻ, chim sâu, sáo, chìa vôi  đôi khi bắn được cả chú chèo bẻo.

Tôi bỗng nhớ ngày trước, có buổi tha thẩn theo ông Ngừng xem săn bắn. Ông Ngừng vốn là thợ bắn chim nổi tiếng ở làng. Ông Ngừng có khẩu súng hai nòng, bắn đạn ghém. Khi đạn nổ những mảnh đạn bung ra chụp lấy con mồi. Săn bằng loại súng này thật ra không đòi hỏi độ chính xác cao. Ngày trước quanh làng nhiều đầm nước. Vào mùa thu hoặc đông, khi những những cánh lá sen đã héo tàn, trơ lại những thân sen khô khẳn màu nâu, có nhiều loại chim bay về kiếm ăn bên đầm. Đó là những chú le con thân đen, tinh khôn nhanh nhẹn hễ nghe tiếng động là bơi lội , ngụp lặn thục mạng trên mặt nước, những con chim giẽ, đôi khi có cả ngỗng trời, vịt trời.  Ông Ngừng thưỡng nằm dài đặt súng lên gò đất cao ngắm bắn khi phát hiện con mồi,  đôi lúc ông quỳ bắn. Tiếng nổ đù ….đùng   ùng vang động cả khu đầm, vọng lại ùng…oàng khiến bọn chim đang kiếm ăn táo tác vỗ cánh bay lên. Tôi thường đi nhặt chim cho ông. Những con chim bị trúng đạn, máu đỏ tươi nhỏ từng giọt. Có con đạn không trúng vào điểm huyệt, ngắc ngoải khẽ vỗ cánh, dướn mình bay lên, sức yếu dần, lả đi, đôi cánh xõa ra trông thật tội nghiệp.

Dũng thừa hưởng sự đam mê  săn chim, và cả kỹ năng ngắm bắn trăm phát trăm trúng  của cha mình. Có điều giờ anh có khẩu súng săn của Tiệp. Để có được khẩu súng này, Dũng phải chắt chiu từng đồng tiền, thậm chí nhịn ăn, mặc cho vợ trì chiết. Đó là khẩu súng săn  của Tiệp loại bảy cân với phần tử ngắm chính xác từng ly. Khi bắn,  Dũng đưa súng lên, không phải ngắm nhiều, rất nhanh khi mục tiêu vừa nhú lên đầu ruồi,  gọn trong tầm bắn, siết cò . Anh có thể bắn vào bất cứ điểm nào trên thân con mồi nếu muốn. Phần lớn anh chọn ngắm bắn vào đầu, cổ hoặc ức con chim. Khi dính đạn, chim chết ngay đỡ mất công tìm kiếm.

          Khoác lên vai khẩu súng săn, kiểm lại túi đạn chì, Dũng nói: rất nhiều đạn. Cậu muốn bắn cứ mái thoải. Bắn cũng dễ thôi.- Dũng nói. Trong lòng anh dấy lên niềm cảm hứng lạ kỳ như những ngày trước đây mỗi khi khoác lên mình khẩu súng.

Dũng tiếp: Hy vọng hôm nay kiếm được vài con giẽ giun, hoặc đôi con cò.

Tôi hỏi: Sao không bắn sẻ.

Dũng: Mình không thích lắm. Vả lại lũ sẻ bị săn nhiều giờ đâm ma lanh. Hễ mình giương súng lên là chúng kêu loạn xạ, bay biến mất khỏi tầm bắn.

Chúng tôi ra khu đồng xuôi. Ngày trước đây là khu đầm quanh năm ngập nước, nay ngay cả vào mùa mưa nước cũng cạn. Xã viên cấy lúa ven theo lòng đầm hẹp, trồng lạc ở những khu ruộng cao. Từ nhà ra tới đây, dẫu qua đoạn đường khá dài, thậm  chí có chỗ nhiều tre, nhiều cây cổ thụ nhưng chỉ thấy thi thoảng vài con chim sẻ sợ hãi bay vút trong hoảng loạn và tiếng con chim bìm bịp gọi nhau. Loài chim bìm bịp rất khó phát hiện, khó bắn, bắn trúng cũng khó lấy được xác của chúng.

Lúa đang mùa trổ đòng xanh mướt mượt. Lạc cũng bắt đầu thời kỳ trổ tia làm củ.

Đi môt lúc lâu chẳng phát hiện được con chim nào. Niềm hứng khởi của Dũng cơ hồ mỗi lúc một nguồi tắt. Chợt Dũng nói: Kia rồi! Tôi thảng thốt: Đâu?

Dũng tiếp: kia thôi! Con cò. Một chú cò. Con này phải tới hàng kg đấy! Theo tay Dũng chỉ tôi nhìn thấy một con cò trắng. Con cò đứng cạnh mép bờ lúa, sát mặt nước. Có lẽ nó lạc đàn. Vì từ lâu ít có cò đến kiếm ăn ở khu đầm ruộng này, bởi ít tôm tép ít châu chấu, cào cào vốn là loại thức ăn ưa chuộng của loài cò. Con cò đứng chơ vơ, không buồn dũi cái mỏ xuống đất. Mặt nước đầm trong có thể nhìn thấy đáy bùn, những dải rong rêu đuôi chó. Dường như con cò không  thiết kiếm ăn. Nó đang buồn vì không có mồi, và vì đã mấy ngày nay đi tìm đàn nhưng không gặp.

Mới vài ngày trước nó thuộc đàn có gồm hơn chục con đi kiếm ăn ở khu đầm Thiên mẫu. Buổi tối, chúng  bay về đậu trên những khóm tre. Những người đi săn săn đàn cò vào mỗi sáng hoặc vào cuối chiều, thậm chí vào đêm. Họ dùng đèn chiếu lên những lùm cây rồi bắn. Cả đàn cò nay chỉ còn nó. Nó bay lang thang , miệng kêu những tiếng kêu thảm thiết…c…..ò….co…cò. và rồi lạc xuống cánh đồng này. Nó đứng co ro. Mắt ngơ ngác buồn nhìn xuống làn nước, rồi lại nhìn trời ngóng bạn.

          Dũng rút khẩu súng quỳ xuống ngắm bắn. Tôi chưa kịp gàn,  tiếng súng đã vang lên một tiếng tạch  đanh gọn khô khốc. Tôi kịp nhìn thấy, con cò nhảy dựng lên, mấy cái lông trắng từ sườn nó bung ra, lả tả rơi.

          Dũng chạy vội xuống tìm con cò. Tôi nghe tiếng Dũng càu nhàu: Mình bắn thế mà vẫn chưa chuẩn. Bắn vào lưng nó mất rồi.

          Con cò lê lết, lẩn vào trong những đám lúa. Nó cảm thấy đau dứt thịt ở cánh. Nó cố gượng đập cánh để bay lên nhưng cánh cứ sã xuống. Nó cảm nhận được sự huy hiểm rình rập và cái chết lơ lửng phía trước. Nó ngoái nhìn người vừa bắn nó, vẫn  chẳng hiểu chuyện gì. Nó cố lết vào sâu trong những bụi lúa, mong có sự chở che bởi mẹ thiên nhiên. Màu xanh che chở cho nó.

          Dũng lại giương súng lên, nhanh như cắt, xác định đồng  tử bắn rồi bóp cò. Lần này con cò khựng lại, xõa cánh. Đôi cánh nó đập đập trên mặt ruộng xâm sấp nước bùn rồi xõa ra. Mỏ nó nghẹo, rục xuống mặt ruộng.

          Dũng xắn quần, lội ruộng túm lấy con cò  rồi lội trở lại bờ. Những giọt máu đỏ từ ức con cò từng giọt, từng giọt tưoi rói nhỏ xuống mặt đất.

          Hôm ấy, Dũng chỉ bắn được mỗi con cò. Tôi bần thần nói: có lẽ nó là con cò cuối cùng của đàn cò.

          Dũng: có lẽ thế. Người đi săn giờ nhiều lắm. Rồi đến lúc không còn cò nữa để mà bắn.

          Tôi nhìn xác con cò vẫn còn bầm bết máu ở vùng cổ và vùng ức, nói với Dũng bằng giọng buồn: cứ cái đà này, sẽ không còn chim chóc để mà bắn.

          Buổi tối đó, tôi với Dũng ngồi uống bia với chút lạc rang. Chúng tôi không ăn thịt con cò tội nghiệp. Dũng mơ màng kể lại những kỷ niệm săn bắn ngày trước. Anh thốt lên: Bao giờ cho đến ngày xưa. Lũ chim tràn về kiếm ăn, làm tổ bên những đầm nước.

          Tôi nói:  Dũng! Cậu cất súng đi thôi. Ừ ! Bao giờ lại đến ngày xưa,  tụi mình bắt nuôi những chú sáo non, dạy chúng hót. Bất giác tôi nghĩ tới sự khoan dung của con người, để có được sự hài hòa và đa dạng. Sự kém cỏi về mặt ý thức và tàn nhẫn hệ quả là một môi trường bất cân xứng. Tôi nói với Dũng: Cất súng đi, để những ngày xưa ấy lại về.

          Vài ngày sau, khi sang nhà Dũng, khẩu súng đã không còn được treo trên góc tường, giáp tủ đứng. Dũng đã lau chùi súng, lấy giấy báo bọc trong, giẻ bọc ngoài, cất súng vào tủ.

          Vào mỗi chiều, Dũng thường hay ra khu đầm nông, xua đuổi đám thanh niên không biết tự đâu đến săn đuổi lũ chim. Dũng đề nghị  với chính quyền, tổ chức bảo vệ môi trường, ngăn ngừa sử dụng thuốc sâu, chất bảo vệ thực vật bừa bãi, cấm săn chim bằng lưới, hoặc bằng bả dính.

          Lũ chim mòng két lại về bên kia sông. Những đàn cò trắng lại tìm về với  cánh đồng, kiếm ăn trên vùng đầm nước. Mỗi sáng, mỗi chiều, những cánh cò trắng bay qua thôn gợi lên cảm giác thanh bình. Những con le le tinh ngịch ngụp lặn giữa những phiến lá súng.

          Dũng có cảm xúc sung sướng mỗi khi ngắm những cánh cò trắng, nhìn thấy những con giẽ, con bói cá bắt đầu bay về, bình yên làm tổ trên khu đầm nước, thầm nghĩ: đúng là phải cất súng đi, biết nâng đỡ, biết hòa đồng với thiên nhiên và phát triển  môi trường để sống. Nếu không thế gian này, cuối cùng chỉ còn có con người.

                                                                            

Hưng Yên 25 tháng 5 năm 2016

Posted in: Truyện ngắn